Op woensdag 4 september 2024 organiseerden de Provinciale Staten van de provincie Utrecht ‘Praten met de Staten’, waarbij bewoners onderwerpen konden agenderen, uiteraard met de bedoeling om invloed uit te oefenen.
Rik Harmsen heeft hier ingesproken en Marjolein Smit (werkgroep Gezondheid en Natuur) heeft een verslag geschreven van de bijeenkomst.
Voor Soesterberg stonden er twee relevante onderwerpen op de agenda: de windmolens op land en de situatie rondom de wolf.
De wolf
Om met dat laatste te beginnen: de verhalen van agrariërs en schapenhoeders op en rond de Treek waren ronduit schrijnend. Mevrouw Struik was al in diverse media aan het woord geweest. Haar schapenkudde was, ondanks wolfwerende netten, aangevallen door een wolf. Die aanval kostte 44 dieren het leven. Twee vrijwilligers
waren hier getuige van en probeerden de wolf met stokken en schreeuwen te verjagen. Dit maakte nauwelijks indruk, uiteindelijk sjokte hij weg, een ravage achterlatend. Mevrouw Struik besloot te stoppen met schapenhoeden, de rest van de kudde is ‘geruimd’ met als gevolg dat dit heidegebied niet meer begraasd wordt. Uiteindelijk zal de heide overwoekerd worden en verdwijnen.
De verhalen van de agrariërs waren niet minder schokkend. Zij vrezen voor hun (klein)vee, honden en kinderen, die niet meer alleen door het bos naar school of de sportclub durven te fietsen. De investeringen die zij moeten doen om hun terreinen met wolfbestendig hekwerk te omheinen zijn enorm en hebben tot gevolg dat zij met
hun gezinnen achter de hekken moeten leven terwijl wolven in vrijheid kunnen
rondstruinen.
Toen ik voor het eerst las dat de wolf, na 150 jaar afwezigheid, weer terug was in Nederland leek mij dat goed nieuws. Daar ben ik van teruggekomen. Wolven die niet jagen om te eten of hun jongen te voeren en die totaal niet bang zijn voor mensen kunnen we missen als kiespijn. Je zou zeggen: verdoven en verplaatsen naar Polen of Tsjechië of anders afschieten. Dat is nog niet zo eenvoudig. De eerste oplossing is duur, de tweede stuit, ook bij mij, op weerstand. Bovendien is de wolf in Europa streng beschermd, hij mag niet verjaagd of verstoord worden, laat staan afgeschoten.
Binnenkort besluit de rechter of de wolf gezenderd en met paintbalpatronen verjaagd mag worden. Ik ben benieuwd…
Windturbines / samenvatting betoog Rik Harmsen
Van de acht inhoudelijke onderwerpen op de agenda was dit het onderwerp dat tot de meeste insprekers leidde, namelijk negen. Namens Actiecomité ‘Houd Soesterberg uit de wind’ was Rik Harmsen de eerste spreker. Zijn betoog
(samengevat):
Soesterberg is erg ongerust over de voorgenomen plaatsing van windturbines rond ons dorp. Uit het rapport van Bosch en Van Rijn blijkt dat 4000 mensen overlast gaan ervaren als dit plan doorgaat. Rik voerde de volgende argumenten tegen plaatsing
aan:
- Kijkend naar het totale oppervlak van de zeven gemeenten binnen de regio
Amersfoort dan is de verdeling van de locaties volstrekt onevenredig;
Soesterberg wordt ingesloten door 240 meter hoge turbines terwijl de rest van
de regio goeddeels ontzien wordt. - De Vlasakkers en de Leusderheide zijn natuurgebieden; waarom juist hier?
- Waarom moeten er nog turbines geplaatst worden terwijl het netwerk al
overbelast is? - Aangetoond is dat windturbines schadelijk zijn voor de gezondheid en de
natuur. - Windturbines tasten, door geluidsoverlast, trillingen, landschapsvervuiling en
slagschaduwen, het woongenot aan. - De nabijheid van windturbines veroorzaakt een waardedaling van woningen
en ander onroerend goed. - Dit alles in aanmerking genomen: het voorzorgsbeginsel legt de overheid de
verplichting op burgers te behoeden voor dreiging en schade. Voor er tot
plaatsing wordt overgegaan zal de overheid moeten aantonen dat er geen
schade ontstaat. - De nu geldende landelijke normen deugen niet en zijn niet te handhaven.
Deze normen gaan uit van een gemiddeld aantal decibellen. Dagen van veel
overlast worden gecompenseerd door windstille dagen maar dat neemt de
overlast op die piekmomenten natuurlijk niet weg. Een andere spreker
vergeleek het met een gemiddelde snelheid van 30 km/uur door een woonwijk;
als je het ene moment stapvoets rijdt en het volgende moment met 90 door de
wijk scheurt bega je geen overtreding, want gemiddeld komt het allemaal
goed.
Riks conclusie: de voordelen wegen in geen enkel opzicht op tegen de nadelen, stop met deze plannen! Hij wees ook nog op het stimuleren van lokaal eigendom. Dit veroorzaakt tweespalt, mensen die relatief ver van de windmolens komen te wonen zijn ‘voor’ omdat zij financieel voordeel zien en zelf weinig overlast zullen ervaren. Dit in tegenstelling tot de mensen die dicht bij de turbines wonen. Gezondheid zou niet te koop moeten zijn. Bovendien worden de financiële voordelen van lokaal eigendom veel te rooskleurig voorgesteld.
Naast Rik spraken nog acht mensen in, waarvan er zes ook sterk tegen de plaatsing van windturbines in hun directe woonomgeving waren. Veel argumenten die Rik al noemden werden ook door deze sprekers ingebracht.
De heer Neervoort van Stichting Windalarm, gemeente Stichtse Vecht, wijst op diverse onderzoeken waarin de noodzaak tot het opwekken van windenergie op landwordt weerlegd. Hij betuigt dat de overheid onvoldoende kennis neemt van wetenschappelijke rapporten en niet alle voor- en tegenargumenten meeweegt bij haar besluitvorming. B&W van Stichtse Vecht heeft zich, in tegenstelling tot het collega van Soest, uitgesproken tegen plaatsing van windturbines.
De heer Tienersma sprak namens de Vereniging Omwonenden Windturbines en benadrukte met feiten en cijfers dat de opgelegde klimaatdoelstelling van 35 terra watt per jaar al behaald is. De zelfbedachte ambitie van 50 terra watt is inmiddels losgelaten, mede omdat het net al overbelast is. Minister Jetten heeft zelfs nog bevestigd dat het doel van 35 Twtt niet hoeft te worden opgehoogd. Nu het doel bereikt is ziet Tienersma geen enkele noodzaak tot het plaatsen van meer windturbines )of zonneparken). Op zee wordt op dit moment drie keer de hoeveelheid
energie die Nederland nodig heeft opgewekt, zelfs de klimaatdoelstelling voor 2050 is daarmee al behaald. Desondanks blijft de RES Amersfoort, tegen de wil van een groot deel van haar inwoners, vasthouden aan de plannen.
De gemeente Wijk bij Duurstede verzet zich met hand en tand tegen de plaatsing van windturbines in hun gemeente en is bereid de plannen tot de hoogste instantie aan te vechten. Ter plekke diende de bewoners een pro forma schadeclaim in bij de Provinciale Staten ter waarde van 17 miljoen.
De heer Mokking, campingeigenaar in Wijk bij Duurstede, ziet zijn bedrijf bedreigd worden door de komst van windturbines op nog geen 400 meter van zijn terrein. Hij bepleit onderzoek naar de effecten op recreatie en wijst op het advies van Diederick Gommers destijds: windturbines moeten op afstand van minimaal 4x de tiphoogte van bewoning worden geplaatst.
Mevrouw Mokking las een brief voor van huisarts Sylvia van Malen, voorzitter van Windwiki. Ook zij wijst op het voorzorgbeginsel en benadrukt de gezondheidsrisico’s die zij ook in de praktijk bij haar patiënten ziet.
Mevrouw Oosterkamp sprak namens de bewoners van de gemeente Rhenen, waar drie 240 meter hoge windturbines geplaatst dreigen te worden. Niet alleen vrezen zijn geluidsoverlast en horizonvervuiling, ook het leven van (beschermde) weidevogels komt op het spel te staan als deze plannen doorgaan.
Twee sprekers, de heer Goekoop van Wind4U en de heer Tolon van Energie voor Utrecht, toonden zich voorstanders mits omwonenden mee kunnen profiteren van de winst die de turbines op zouden moeten leveren. Beiden pleiten voor coöperaties.
Tolon merkte op dat vooral voor- en tegenstanders aan het woord kwamen, maar dat de mening van de ‘stille meerderheid’ nooit wordt meegenomen. Het overgrote deel zou voorstander van windenergie op land zijn. Hij wees ook op het voornemen vanhet Rijk om OER A28 geheel in eigen handen te willen houden, hetgeen hij betreurt.
Netwerken
Na afloop van het inspreken was er gelegenheid om met de statenleden kennis te maken en informeel te overleggen. Rik heeft er dankbaar gebruik van gemaakt en kunnen spreken met vertegenwoordigers van PvdA, GroenLinks, BBB en FvD. Interessant is dat statenlid van de PvdA inschatte dat de kans klein is dat alle windturbines van onze regio bij ons komen. Dat klonk hoopvol. Verder heb heeft Rik kennisgemaakt met Allard Goekoop van de Soester Energiecoöperatie. Het “Praten met de Staten” vindt (vrijwel) maandelijks plaats. Dit was de eerste keer.
We kunnen dit podium dus vaker benutten en iedere keer één thema bespreken. Handig, want per keer heb je maar een paar minuten spreektijd. Wie wil kan dus aan de slag.
Persoonlijke noot
Ik ben dit verslag expres begonnen met de situatie rondom de wolf. Het herintroduceren van dit, op zich prachtige, dier leek een mooi, romantisch idee met meer voor dan nadelen. De praktijk blijkt echter anders; de wolf blijkt schadelijk, zelfs gevaarlijk! Waar veel mensen een paar jaar geleden nog met grote sympathie naar dit mooie roofdier keken, is de realiteit dat de nadelen vele malen groter zijn dan de voordelen. Er blijkt geen ruimte te zijn voor de wolf in dit overvolle landje. Precies hetzelfde geldt voor de windturbines: het leek een sympathiek, milieuvriendelijk idee
dat goed bij de eeuwenoude tradities van Nederland past, maar de praktijk blijkt echt anders: er is geen ruimte voor windturbines in Nederland, de voordelen wegen niet op tegen de nadelen!